ALİ YILDIRIM/İSTANBUL

Otomotiv sektörü son yılların en kötü günlerini geçiriyor. Üretim, ihracat ve iç pazarda kayıplar yaşayan sektör yıl sonuna kadar 700 bin adet seviyesini korumaya çalışıyor. Artan kur farkıyla birlikte gelen zamlar, tüketicilerin belini büküyor. Hatta nakit desteği olmayan bir araç alıcısı, kredi yolunu seçtiği zaman 36 ay vadeli 100 bin liralık bir nakit için geriye toplamda neredeyse 200 bin lira ödüyor. Hal böyle olunca, sıfır aracın alım gücü düşüyor. 2018’in Mayıs sonlarına doğru Türkiye’de en ucuz sıfır kilometre otomobil fiyatı 61 bin lira idi. Bugün ise bu rakam, 90 bin liraya yaklaştı. Yani aradaki fark 4 ayda neredeyse yüzde 50. İç pazarın senaryosu bu şekilde olunca sıfır otomobil satışları da ağustos sonu itibarıyla şöyle:  Otomobil ve hafif ticari araç pazarı 2018’in ilk 8 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21 azalarak 440 bin 428 adete geriledi.  Otomobil satışları ise aynı dönemde yüzde 18 düşerek 344 bin 870 olarak kayıtlara geçti.  En büyük kayıp ise Ağustos 2018’de yaşandı.  Sadece otomobil pazarı yüzde 51, hafif ticari araç tarafı ise yüzde 58 geriledi.  Aslında tabloya baktığımızda tercihler kademe kademe geriledi. Bir yandan segmentler küçülürken, diğer taraftan da ikinci ele olan talepler artış kaydetti.  Sadece Temmuz 2018’de sıfır otomobilde yüzde 16’lık daralma görüldü.  İkinci el pazarına döndüğümüzde ise 2018 Ocak-Temmuz döneminde EBS Danışmanlık verilerine göre, 3 milyon 280 bin 157 otomobil el değiştirdi.  Sektör geçen yıla göre yüzde 12 büyüdü.  Yani temmuz sonunda toplam sıfır otomobil satışına göre ikinci elde yükseliş gerçekleşti.  Yılın ilk 7 ayında sadece İstanbul’da 732 bin 498 otomobil satıldı.  Bu ilin ikinci eldeki büyümesi ise yüzde 7 olarak kayıtlara geçti.

1 VE 3 YAŞ ARALIĞI TERCİH EDİLİYOR

EBS Danışmanlık şirketinin verilerini incelediğimizde araç model yılına ait detaylar da ortaya çıkıyor. 2017-2018 yıllarında 1 yaş altı araçlarda tercih oranı yüzde 6.29 düşerken, 2016-2017 model 1 yaş modellerde oran 3.39’a çıkıyor. Aynı dönemde 2015-2016 model 2 yaş araçlarda bu rakam yüzde 4.08’e yükseliyor. Asıl büyük patlama 3 yaşındaki araçlarda yaşanmış. 2014-2015 model otomobillerde değişim çift haneyi vurarak yüzde 34.25’e sıçrıyor. 4-5 yaşlarda ise sırasıyla yüzde 9 ve 18’lik kayıplar yaşanıyor. Bu veriler doğrultusunda yaşlı araç parkı gün geçtikçe artı yönde büyümüş oluyor.

İKİNCİ ELDE EN ÇOK RENAULT ARANIYOR

İlk 7 aydaki yaklaşık 4 milyonluk pazarda en fazla satış sırasıyla İstanbul, Ankara ve İzmir’de oldu. Otomobil markası tercihleri ise hemen hemen sıfır satışlarıyla aynı sırada seyrediyor. Türkiye’de ikinci elin toplamına baktığımızda ise ilk 10 marka şöyle sıralanıyor: Renault  Fiat Volkswagen  Opel  Ford  Hyundai  Toyota  Peugeot  BMW  Mercedes-Benz. Yüksek model otomobiller daha çok İstanbul’da tercih edilirken, araç yaşı büyüdükçe İstanbul sınırları terk ediliyor.