Türkiye’de otomotiv pazarı ne kadar büyürse, hükümetin elde ettiği gelirlerde o paralelde yükseliyor. Pazarın büyümesi ithalatı artırıyor gibi görünse de, büyüyen pazar yeni yatırımların, yeni model üretimlerinin yolunu açıyor. EBS Danışmanlık’ın hazırladığı rapor devletin 2010-2020 dönemi ÖTV ve MTV gelirlerini net olarak ortaya koyuyor.

BÜTÇEDE PAYI ARTIYOR

Pazarın 1 milyon bandına ulaştığı 2015, 2016 ve 2017 döneminde devletin motorlu taşıtlardan aldığı ÖTV miktarı toplam bütçe gelirlerinin yüzde 4.18 seviyesine kadar çıkarken, pazarın hızla daraldığı 2018’de yüzde 2.79, 2019’da ise yüzde 2.05 seviyesine kadar gerilediği görülüyor. Pazarın ilk aylarda ciddi şekilde büyüdüğü 2020 yılının ilk 4 ayında ise ÖTV geliri ancak yüzde 2.85 seviyesine ulaşabiliyor.

YENİ YATIRIM OLASILIĞI

EBS Danışmanlık Genel Müdürü Erol Şahin, rapora ilişkin yaptığı açıklamada, “Görüleceği üzere pazar ne kadar büyürse devletin vergi gelirleri de o kadar artıyor. Ayrıca pazar ne kadar büyürse yeni yatırım olasılığı da o kadar yükseliyor. Yani kısaca, ‘Ne kadar köfte, o kadar ekmek” diyebiliriz’ yorumunu yaptı.

“Teşvik zor, matrah güncellemesi şart”

Pandemiyle birlikte otomotiv sektöründe yaşanan daralma sonrası herkes, “ÖTV teşviki gelir mi?” sorusunun cevabını merak ediyor. Birçok otomotiv yöneticisi teşvik beklemediğini belirtmesine rağmen, gündemdeki yerini koruyor. Aslında ÖTV gelirlerine bakıldığı zaman hükümetin herhangi bir teşviki gündeme almayacağı çok ortada.

4 AYDA %126 ARTTI

Çünkü geçen yıl ÖTV teşvikinin devrede olduğu ilk 4 aya göre toplam pazar yüzde 26 artarken, devletin motorlu taşıtlardan tahsil ettiği ÖTV gelirleri ise tam yüzde 126 yükselmiş. Geçen yıla göre kıyasladığımızda 2019’un ilk 4 ayında araç başı tahsilat tutarı neredeyse hiç değişmemişken, 2020’de bu oran yüzde 50 artmış. Bu yüzden kimse ÖTV teşviki beklemesin, bir an önce artan kurlardan dolayı ÖTV’de matrah baremleri güncellenmeli. Aksi takdirde yüzde 45 ve 50’lik ÖTV dilimine giren otomobil kalmadı diyebiliriz.

“İthalatın payı geçici yükseldi”

Hükümetin son iki aydır ithal ürünlere ek vergi hamlesinin arkasında yerli üretimi özendirmekten çok salgın döneminde düşen gelirleri artırmak ve ülkeden döviz çıkışını engellemek olduğu aşikar. Yani devletin şu an acilen paraya ihtiyacı var ve bu parayı da mümkünse ithalat yapmadan bulması lazım. Bu yüzden nisan ayında satılan otomobillerde ithal oranının yüzde 75’e, ilk 4 ayda ise yüzde 65’e çıkması risk oluşturuyor gibi duruyor.

YERLİ ÜRETİM YAPILAMADI

Ama unutulmaması gerekir ki, nisan ayında Türkiye’deki otomotiv fabrikaları kapandı ve çok düşük üretimler gerçekleşti. Yani ithal oranının artması geçici bir durum. Yurt dışından araç bulabilenlerin ithal markalar olması önemli bir sebep. Sonuç olarak ocak-nisan dönemine baktığımızda otomobil dış ticaretinde fazla verdiğimiz ortada. Pandemi öncesi güçlü ihracatın etkisiyle ilk 4 ayda 200 bin 934 adet otomobil ihraç ederken, buna karşı 78 bin 943 adet otomobil ithal etmişiz. Yani 3 milyar Euro’luk ihracata karşı yaklaşık 1.1 milyar Euro’luk ithalat yapıp, 1.9 milyar Euro’luk fazla vermişiz.