Corona virüsü salgını küresel otomotiv endüstrisini vururken, Türk otomotiv sanayisine olan negatif etkisi ise hızla ve büyüyerek artıyor. 20 Mart’tan itibaren tedarik sıkıntısı, talep azlığı ve sağlık nedenleri ile fabrikalarda üretime ortalama 2 hafta ara veren otomotiv şirketleri şimdi bu süreleri birer birer uzatmaya başladı. Mart sonunda birçoğu, bu hafta içinde üretime yeniden başlama planları yaparken, salgın sürecinde gelinen nokta bunu imkansız hale getirdi. Bu doğrultuda hemen hemen tüm fabrikalarda üretim araları nisan ayı sonuna kadar uzamış durumda.

MAYISA KAYMAYA BAŞLADI

Şu anda Ford Otosan ve Toyota üretime 27 Nisan’da başlayacağını açıklarken, Anadolu Isuzu ve MAN dışında diğer tüm fabrikalarda ise üretim şimdilik 20 Nisan’da başlayacak gibi görünüyor. MAN ve Anadolu Isuzu ise her an 13 Nisan olarak belirlediği arayı uzatabilir. Çünkü özellikle en büyük ihraç pazarımız olan Avrupa’da bir çok fabrikada üretim aralarının mayısa sarkması Türkiye’yi de yakından etkiliyor. Sonuçta Avrupa’dan talep olmadığı, parça tedariki sağlanmadığı sürece üretime geçme şansı da yok. Ayrıca Covid-19 salgının bulaşma hızının da artması fabrikalarda üretim aralarının mayısı da kapsayacağını ortaya koyuyor.

KAYIP NE KADAR OLACAK?

Peki bu üretim araları otomotiv sanayinde ne kadarlık bir kayıp yaratacak. Bunun için 2019 yılı Mart-Haziran ayları arasındaki üretimlere bakmak yeterli. Sonuçta Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) yıl başında normal şartlarda bu yıl üretimde sadece yüzde 1’lik artış beklediği için rakamlar geçen seneye paralel olacaktı. Bu sayede muhtemel üretimde ve pazarda sıkıntı beklenen bu dönemlerde oluşacak kaybı daha net görebiliriz. Geçen sene mart ayında 134 bin 237 adet araç üretilirken, nisan ayında 130 bin 105, mayıs ayında ise 138 bin 559 araç üretilmişti. Şu anda Türkiye’de otomotiv fabrikaların (traktör hariç) bildirdiği üretim araları toplam gün 286 güne ulaştı. Bu da 2019’a göre karşılaştırıldığında 116 bin adetlik üretim kaybı anlamına geliyor. Eğer üretim araları nisan sonu, mayısa uzarsa bu kayıplar katlanarak artacak. Bu kaybı araç başına 10 bin Euro’dan hesapladığımızda zarar 1.2 milyar Euro’ya ulaşıyor. Üretime ara mayısı da kapsarsa kayıp mart ayının son 10 günüyle birlikte 300 bin adetleri aşabilir. Bu da otomotiv sanayi için 3 milyar Euro’luk bir kayıp yaratır.

Avrupa’daki kayıplar Türkiye’yi vuruyor

Corona virüsü salgını fabrikaları kapatırken, karantina ve sosyal mesafe kuralları gereğince de bayilerin boş kalmasına neden oldu ve küresel pazarlarda sıfır araç talebini hızla düşürdü. Mart ayında Avrupa’da toplam otomobil ve hafif ticari araç satışları yüzde 53 düşerken, nisan ayında bu kaybın yüzde 80’e ulaşması bekleniyor. Bu da ihracatının yüzde 85’ini Avrupa’ya yapan Türk otomotiv sanayi için durumu çok net özetliyor. Avrupa’nın otomotiv üssü Almanya’daki otomobil ve hafif ticari araç satışları Mart ayında yüzde 38 azalırken, bu oran İtalya’da yüzde 85, Fransa’da yüzde 72 ve İspanya’da ise yüzde 69 oranında gerçekleşti. Türkiye’de ise mart ayının ilk 2 haftasında yaşanan yoğun talep nedeniyle satışlar geçtiğimiz yıla göre yüzde 1.6 arttı. Ama bu ilk 2 ayda yaşanan yüzde 90’lık büyümenin ardından net kaybı ortaya koyuyor. Nisan ayında ise Türkiye’de de satışların 20 bin adetlere inerek dip yapması bekleniyor.