Dergi İndirme linki…. https://otonomidergisi.com/assets/pdf/27.sayi.pdf

SEKTÖR RAPORU

“Salgın alışılmışın dışında gelişirken aynı zamanda üretimden ihracata, 2.elden sıfır araca tüm sektörün ezberini bozdu…”

Erol Şahin – EBS Danışmanlık

Geride bıraktığımız 2020 yılı ne yazık ki ülkemiz ve dünyamız için güzel hatıralar bırakmadı. Yılın başında uzak doğudan başlayarak tüm dünyayı etkisi altına alan ve hala aynı şiddette devam eden Covid-19 salgını, sonrasında yaşanan İzmir depremi ile ülkemiz adına zor dönemlerden geçmekteyiz. Yıla iyimser bir beklenti ile giren otomotiv
sektörü ocak-şubat ayları normalleşme adına geçilirken mart ayı ile birlikte alışılanın dışında seyretmeye başladı…

Önce keskin bir duruş sonrasında ise tüm dünyanın tersine rekor büyümeler yaşandı… Bunda 2 temel etken bulunuyordu, ilki salgından kaynaklı toplu taşımadan kaçış ve özel araç alım isteği, diğeri ise Türkiye’nin temel büyüme desteği olan uygun faizli krediler… Salgın alışılmışın dışında gelişirken aynı zamanda üretimden, ihracata,2.elden sıfır araca tüm sektörün ezberini bozdu… Düşen üretim adetleri araç arzını azaltırken düşük faiz ve salgın etkisindeki talep araç bulmakta zorluk yaşadı. Bu zorluk aynı zamanda beklenmedik şekilde fiyatları yukarı ivmelendirdi. Özellikle mayıs-kasım döneminde yaşanan bu şiddetli dalgalanma sektör açısından ciddi belirsizlikleri de beraberinde getirdi.

Gelmiş olduğumuz 2021 yılına daha umutlu bakmak istesek de ne yazık ki yükselen faizler, artan kur ve yaşanan ekonomik daralma etkisini sert hissettirecek görünmekte. Üstelik Dünya Sağlık Örgütü’nün duyurmuş olduğu virüsün mutasyon geçirdiği bilgisi belki de tüm planların yeniden yapılmasına neden olacak.

Yeni araç pazarında daralma beklenen bu yılda 2.el pazarı görece daha hareketli olacaktır. 2.elde yaşanan en büyük sıkıntı ise 2020 yılında yaşanan aşırı fiyat dalgalanması ve bunun etkisinde ki tüketici güveninde yaşanan olumsuzluk olacak…

Üretim
2020 Yılı otomotiv sektöründe üretim açısından salgın etkisi ile ilk 11 aylık dönemde düşüş yaşadı. Otomobil üretimi %14,07 toplam üretim ise %13,37 oranında düştü… Avrupa’nın ticari araç üssü konumunda olan Türkiye’de 2020 yılı Ocak-Kasım döneminde ticari araç üretimi %11,95 oranında düşerek 385 bin adete geriledi…

Aynı dönemde üretimin başını çeken otomobil üretimimiz ise %14,07 daralma ile 762 bin adete geriledi. Bu aynı zamanda piyasada yaşanan araç arzının da temel nedenlerinden biri olarak kayda geçti.
Unutulmamalı ki 2021 yılının ilk çeyreğinde de Türkiye ve Avrupa’da kısmi duruşlar yaşanması riski hala bulunuyor. Bu risk aynı zamanda tedarik sıkıntısının daralan pazara rağmen yeniden olabileceğini de gösteriyor.

İhracat

Türkiye otomotiv üretimini %85 oranını Avrupa ülkelerine yapmakta. Covid-19 salgınında en ciddi etkilenen bölgelerin başında ise Avrupa ülkeleri gelmekte. Hali ile ihracat yaptığımız bu ülkelerde yaşanan kapanma ve panik ortamı Türk otomotiv ihracatını da olumsuz yönde etkiledi. Avrupa otomotiv pazarı yılın 11 aylık döneminde %26 seviyesinde daraldı. Aynı dönemde otomobil ihracatımız %28,37 oranında azalarak 542 bin adete, toplam ihracatımız ise %28,3 daralma sonucunda 821 bin adete geriledi… Avrupa pazarında başlayan aşı çalışmalarının da etkisi ile 2021 yılı birinci çeyrek sonunda normalleşmenin başlayacağı öngörülmekte.

Yeni Araç Pazarı

Krizle geçilen 2018 yılı 2.yarı ve 2019 yılının ardından büyük umutlarla 2020 yılına girilmiş ve ilk ay normal seyirde umut vermişti… Sonrasında tüm dünyayı kasıp kavuran Covid-19 salgını ülkemizde de düzeni tepe taklak etti. Eyvah her şey bitti derken mayıs ayı ile birlikte düşük faiz ve salgında toplu taşımadan kaçış pazarı umulmadık seviyede yukarılara taşıdı… Öyle ki Türkiye otomotiv pazarı neredeyse dünyada salgına rağmen büyümeyi başaran birkaç ülkeden biri oldu, hatta en fazla büyüyen ülke oldu… Yıl boyunca en çok konuşulan konu fiyat artışı, bulunamayan araçlar, üretimin durması ve ara vermesi sonucunda doğan arz sıkıntısı olurken, temmuz-eylül ve ekim aylarında pazarda satış rekorları kırıldı… Ancak yaşanan ekonomik daralma faizlerin düşük seviyede kalmasına izin vermedi ve faizler yükselmeye başladıkça Pazar da soğumaya başladı. Kasım ayı beklentilerin
bir çıt altında geçilirken, aralık ayı son 10 yıl ortalamasının dahi altında beklenmeye başladı…
2021 Yılı sıfır araç pazarında tam bir bilinmezlik hakim; bir tarafta yaptırım haberleri, bir tarafta sürekli oynayan kur ve diğer tarafta sektörün ana belirleyicisi olan faiz oranları…

2.El Pazarı

2.El araç pazarı 2020 yılının en çok konuşulan sektörü oldu… Hem özellikle tedarikte sıkıntı yaşanan 0-1 yaş grubu
araçlar hem de %50 üstü artan 2.el araç alım satım fiyatları sektörü zirveye taşıdı. Bir taraftan da sektörde düzeni sağlamak adına getirildiği söylenen yetki belgesi ve işyeri açma yönetmeliği sektörünün gündemini sürekli meşgul etti. Yıla 2.el araç pazarı açısından bir tablo ile bakalım, bu tablolar ve yazımızın genelinde bahsettiğimiz üzere bilinmezlerle dolu 2021 yılında her şeye rağmen en hareketli pazar olmasını beklediğimizi belirtelim. 2020 yılı pazarında talep gören model yılları ve aralıkları tablolarda net bir şekilde görülmekte… Özellikle kurumsal oyuncuların dahil olduğu ve her geçen gün büyüdüğü 2.el pazarında doğru gruplara yatırım yapmak, minimum stok süresinde kalmak hayati derecede önem kazanmakta…

Unutulmamalıdır ki;

“Üretim, dolayısıyla ihracat düşüşü, cari açık, bütçe açığındaki artış, enflasyondaki yükseliş, kurdaki oynaklık, istihdamdaki daralma, işsizlik bir zincirin halkaları gibi birbirini izler”

Bu nedenle bilinmezi çok bir yıla girdiğimiz unutulmamalıdır…